Dawka promieniowania w badaniu CBCT zęba a promieniowanie w innych badaniach RTG

Wielu pacjentów obawia się badań, takich jak RTG zębów czy tomografia CBCT ze względu na występujące w nich promieniowanie, jednak nie ma ku temu powodów. Dawki promieniowania rentgenowskiego stosowane w stomatologii są minimalne i w żaden sposób nie zagrażają zdrowiu.

Czym jest CBCT?

Tomografia CBCT, czyli tomografia wolumetryczna lub stożkowa, wykorzystuje promieniowanie RTG. Określa się ją mianem tomografii wiązki stożkowej. Badanie jest nie tylko bardzo dokładne, ale i bezpieczne, ponieważ urządzenie emituje mniejszą dawkę promieniowania niż w tradycyjnej tomografii. Dzięki zdjęciu CBCT uzyskuje się obraz nieporównywalny z żadnym innym obrazem radiologicznym . Badanie to jest przydatne w niemal każdej dziedzinie stomatologii, m.in. w ortodoncji, endodoncji, periodontologii i implantologii. Podobnie jak na każde badanie radiologiczne, na CBCT potrzebne jest skierowanie. Skierowanie na tomograf stożkowy może wystawić każdy lekarz (oczywiście także dentysta).

Czy promieniowanie rentgenowskie szkodzi?

Nazwa promieniowania rentgenowskiego wzięła się od nazwiska niemieckiego naukowca Wilhelma Röntgena, który odkrył je pod koniec XIX wieku. Obecnie promieniowanie rentgenowskie jest technologią powszechnie wykorzystywaną w diagnostyce obrazowej, m.in. stomatologicznej oraz laryngologicznej. Promieniowanie rentgenowskie nie jest obojętne dla ludzkiego zdrowia, ale przekonanie o jego silnej szkodliwości zakorzeniło się na początku XX wieku. Wówczas, aby wykonać wartościowe pod względem diagnostycznym zdjęcie RTG, pacjent musiał być poddany działaniu promieniowania nawet przez kilkanaście minut, co powodowało ryzyko występowania skutków ubocznych.

Aktualnie dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii do wykonania badania  potrzebne jest tak naprawdę kilkanaście sekund, wobec czego ekspozycja organizmu człowieka na działanie promieni jest minimalna.

Jaka dawka promieniowania rentgenowskiego jest dostarczana w badaniach stomatologicznych?

Tomografia komputerowa CBCT pozwala na uzyskanie obrazu 3d przy ekspozycji na dziesięciokrotnie mniejszą dawkę promieniowania w porównaniu z konwencjonalną tomografią. Ponadto, skan CBCT trwa od 10 do 40 sekund a w TK kilka minut.

Warto też wiedzieć, że:

• podczas wykonywania RTG wewnątrzustnego organizm człowieka pochłania zaledwie do 5 µSv. 
• w trakcie pantomogramu lub cefalometrii pochłania od 7 do 12 µSv , 
• podczas tomografii CBCT, przyjmujemy maksymalnie do 150 µSv. 

Istnieje także możliwość wykonywania tak zwanych badań „low dose” z użyciem niższych dawek, co ma  zastosowanie w przypadku robienia badań dzieciom.

Jaką dawkę promieniowania przyjmujemy na co dzień?

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że promieniowanie rentgenowskie jest obecne w sposób naturalny w naszym otoczeniu i codziennie pochłaniamy jego określone ilości. Jak się okazuje 80 proc. rocznej dawki promieniowania pochodzi ze źródeł naturalnych, a zaledwie 20 proc. ze źródeł sztucznych. Główną przyczyną jest radon – gaz promieniotwórczy wytwarzany w skałach, glebie i materiałach budowlanych. Codziennie ulegamy też tzw. napromieniowaniu wewnętrznemu, pochodzącemu z pierwiastków radioaktywnych razem z pokarmem, wodą i powietrzem (np. zjedzenie banana równa się pochłonięciu dawki 0,10 µSv ). Mieszkaniec Polski codziennie przyjmuje ok 6,8 µSv promieniowania, a podczas pięciogodzinnego lotu samolotem – około 40 µSv. Są też miejsca na świecie np. rejon Ramsar w Iranie, gdzie mieszkańcy poddawani są promieniowaniu około 350 µSv. Jesteśmy również napromieniowywani podczas oglądanie telewizji. Godzina emisji to dawka 1-2,5 µSv, czyli podobna do wykonania zdjęcia Rtg zęba.