Stawy skroniowo-żuchwowe. Jak diagnozować choroby?

Staw skroniowo-żuchwowy tzw. TMJ (z ang. temporomandibular joint) to miejsce połączenia żuchwy z czaszką. Staw ten jest ściśle powiązany z mięśniami żwaczami i wraz z mięśniami oraz uzębieniem i kością żuchwy tworzą jeden układ czynnościowy.

Obecnie coraz częściej lekarze stomatolodzy spotykają pacjentów z problemami w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych. Zaburzenia te określane są jako TMD (z ang. temporomandibular disorders), czyli dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego.

Problemy te mogą objawiać się trzaskami, uczuciem „przeskakiwania” w stawie, dolegliwościami bólowymi, nie tylko w obrębie stawu ale też całej głowy, czy szyi.  Pacjenci odczuwają dyskomfort podczas przeżuwania pokarmów, czy otwierania ust.

Jak diagnozować zaburzenia w stawach skroniowo-żuchwowych?

Diagnostyka obrazowa stawów skroniowo-żuchwowych to przede wszystkim: 

• Zdjęcie rtg czynnościowe stawów skroniowo-żuchwowych,
• Tomografia CBCT stawów skroniowo-żuchwowych,
• Rezonans magnetyczny MRI stawów skroniowo-żuchwowych.

W naszych placówkach wykonujemy dwa pierwsze z wyżej wymienionych badań. Decyzją lekarza jest czy skieruje pacjenta na badanie 2D czy pogłębione badanie 3D tj. tomografię stożkową.

Zarówno zdjęcie rtg jak i tomografię CBCT stawów skroniowo-żuchwowych najczęściej wykonuje się jako zdjęcie czynnościowe, tzn. w zwarciu i rozwarciu.  Oznacza to że pierwsza projekcja jest w zgryzie nawykowym, czyli ze złączonymi zębami i jest to tzw. zwarcie, zaś druga projekcja w maksymalnym otwarciu ust tzw. rozwarcie.

Badanie czynnościowe pozwala porównać relacje w stawie skroniowo-żuchwowym podczas pracy stawu, gdy otwieramy i zamykamy usta.

Poza zaburzeniami TMD, coraz częściej diagnostyka stawów skroniowo-żuchwowych jest też zlecana przed planowanym leczeniem ortodontycznym lub kompleksowym leczeniem chirurgiczno-protetycznym, aby ocenić pozycję w stawie przed wprowadzeniem zmian w zgryzie.

Obraz radiologiczny pozwala na ocenę położenia głowy żuchwy w panewce stawu skroniowo-żuchwowego, szerokość szpary stawowej, kształt głowy żuchwy, obecność zmian zwyrodnieniowych czy pourazowych oraz anomalie anatomiczne i funkcjonalne stawu.

Pogłębioną diagnostyką stawów jest też rezonans magnetyczny MRI wykonywany w specjalistycznych ośrodkach diagnostycznych.

Badania rtg i CBCT stawów skroniowo-żuchwowych w naszych placówkach wykonujemy na podstawie skierowania od lekarza, a koszt jest zależny od rodzaju badania wg cennika.

Dodatkowo badanie może zostać zlecone do opisu, wykonywanego przez doświadczonego w obszarze radiologii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej radiologa.