Pantomogram
Czym jest pantomogram?
Pantomogram zębów w potocznym języku jest nazywany zdjęciem panoramicznym lub w skrócie OPG, czyli zdjęciem ortopantomograficznym. Podobnie jak w każdym badaniu rtg, obraz uzyskiwany jest tu dzięki prześwietleniu określonej części ciała, najczęściej szczęki i żuchwy oraz otaczających ją struktur i tkanek, za pomocą niewielkiej dawki promieniowania jonizującego.
Rentgen panoramiczny tworzy płaski obraz zakrzywionej struktury, jaką stanowi twarzoczaszka, obrazując zdjęcie szczęki i żuchwy na jednym ujęciu. Jego działanie polega na równoczesnym ruchu lampy generującej promieniowanie RTG i rejestratora, co pozwala otrzymać dokładny widok danej warstwy twarzoczaszki.
Pierwsze próby ujęcia całej szczęki pacjenta w jednym obrazie miały miejsce już w latach 30. XX w. W roku 1934 dr H. Numata, naukowiec japoński umieścił zakrzywiony film wewnątrz ust pacjenta, między zębami i językiem, a obracającą się lampę ustawił nad jego głową. Pierwsze pantomogramy wykonano już w latach 40. Opracowali je niezależnie od siebie Niemiec Horst Beger oraz Szwajcar Walter Ott. W 1948r. fiński profesor radiologii Yrjö Veli Paatero stworzył metodę obrazowania panoramicznego stosowaną do dziś. Pierwszy pantomograf pojawił się na rynku w latach 60.
Dzięki powiększonemu obrazowi struktur anatomicznych wyrostków zębodołowych widocznych na obrazie panoramicznym, stomatolog może ocenić zarówno stan przyzębia jak i nieprawidłowości w budowie korzeni lub miejsca zębów zatrzymanych. Dzięki pantomogramowi, można określić również stopień mineralizacji zębów i kierunek ich wyrzynania. Zastosowanie technologii cyfrowej umożliwia bezpośredni podgląd zdjęcia na komputerze. Kolejną zaletą badania, jest możliwość powiększania wybranych partii obrazu.
Kiedy wykonuje się pantomogram?
Obecnie badanie pantomograficzne stało się podstawowym badaniem przeglądowym które powinno wykonywać się raz na dwa lata. Stomatolog, dzięki zdjęciu rtg jamy ustnej oraz jej okolic, może zauważyć urazy, takie jak np. złamania oraz nieprawidłowości w obrębie kości szczęki, stawów skroniowo żuchwowych oraz torbiele, uszkodzone zęby, infekcje i guzy niedające do tej pory objawów.
Zdjęcie pantomograficzne pomaga też monitorować wzrost zębów u dzieci. Dzięki niemu dentysta może ustalić, czy należy interweniować w celu zapobiegania różnym powikłaniom m.in. wzajemnemu narastaniu zębów. Gdy dziecko osiąga wiek, w którym powinno dochodzić do wymiany uzębienia, lekarz ocenia obecność i usytuowanie zawiązków zębów stałych.
Wskazaniem do wykonania zdjęcia pantomograficznego są również:
- Wszelkie urazy szczęki
- Głęboka próchnica zębów. Zdjęcie pantomograficzne pozwala ocenić ubytki, często niewidoczne gołym okiem podczas tradycyjnego badania stomatologicznego. Badanie jest również zalecane, gdy ich następstwem jest skomplikowane leczenie lub leczenie kanałowe.
- Choroby przyzębia, gdy konieczne jest wykrycie zmian zapalnych w obrębie jamy ustnej,
- Kamica ślinianki podżuchwowej i podjęzykowej.
- Ekstrakcja zębów, zwłaszcza w przypadku konieczności usunięcia wyrżniętych lub zatrzymanych zębów.
- Zakładanie implantów. Badanie pantomograficzne pozwala wykluczyć ewentualne przeciwwskazania do wszczepienia implantów, takie jak obecność ognisk zapalnych w jamie ustnej. Po zabiegu, pozwala on na wczesne wykrycie patologii, takich jak np. zanik kości wokół implantu czy stan zapalny zębów sąsiednich.
- Planowane leczenie ortodontyczne, przede wszystkim przed założeniem aparatu ortodontycznego, aby precyzyjnie dostosować plan leczenia do indywidualnego przypadku.
Przed wykonaniem niektórych zabiegów chirurgicznych poza jamą ustną np. w przypadku operacji zaćmy, aby wykluczyć obecność ogniska zapalnego.
Czy pantomogram jest bezpieczny?
Podczas wykonywania zdjęcia pantomograficznego zębów wykorzystuje się ściśle określone, bezpieczne dawki promieniowania. W trakcie badania, pacjent otrzymuje o wiele mniejszą dawkę promieniowania, niż otrzymałby podczas wykonywania kilku punktowych zdjęć RTG poszczególnych zębów. Wykonywanie badań w technice cyfrowej powoduje dodatkowo zmniejszenie ilości promieniowania. Pantomogram wykonany w jednej z naszych placówek w Warszawie zapewnia czterokrotnie mniejszą dawkę promieniowania, niż zdjęcie wykonane metodą tradycyjną.
Jak się przygotować do badania?
Badanie nie wymaga szczególnego przygotowania.
- Przed zabiegiem personel poprosi o ściągnięcie biżuterii, okularów oraz metalowych przedmiotów, które mogłyby zakłócić obraz
- Założy Ci również fartuch ołowiany, która chroni resztę ciała przed wystawieniem go na promieniowanie miękkie, powstałe wskutek rozproszenia wiązki głównej, kierowanej na prześwietlane obszary i zabezpiecza organy wrażliwe na promieniowanie.
Do badania nie trzeba być na czczo.
Zdjęcie pantomograficzne a skierowanie
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, skierowanie od lekarza niezbędne jest do wykonania każdego badania rtg, a więc również i na pantomogram. Skierowanie może wystawić każdy lekarz stomatolog.
Ile ważne jest skierowanie na pantomogram?
Ważność skierowania upływa w chwili realizacji świadczenia, czyli zgłoszenia się na badanie, lub gdy ustaną przyczyny jego wydania.
Jak przebiega badanie pantomograficzne?
- W pierwszej kolejności zostaniesz poproszony o przedstawienie skierowania, oraz wypełnienie dokumentów. Dane medyczne, które nam powierzasz są całkowicie bezpieczne.
- Następnie, poprosimy Cię o zdjęcie wszystkich ruchomych elementów metalowych z okolicy głowy i szyi: kolczyków, spinek, naszyjników a także wszystkich ruchomych elementów protetycznych i ortodontycznych, których używasz na co dzień.
- Po wejściu do gabinetu elektroradiolog poprosi Cię o założenie ołowianego fartucha.
- Kolejnym etapem będzie instrukcja, jak prawidłowo ustawić się do badania.
- Osoba wykonująca prześwietlenie pomoże Ci w dobraniu właściwej i wygodnej pozycji tak, abyś brodę miał opartą na specjalnym wsporniku, zębami przytrzymywał specjalny uchwyt z jednorazową wkładką, który pozwala precyzyjnie ustawić aparat rentgenowski, a rękami trzymał się urządzenia. Głowę musisz umieścić pod aparatem, aby umożliwić prześwietlenie jej wiązką promieni RTG, wzdłuż łuków zębowych.
- Powinieneś stać nieruchomo, aż głowica pantomogramu obróci się dookoła Twojej głowy i w tym czasie wykona zdjęcie. Będzie to trwało niecałe 14 sekund.
- Po wykonanym badaniu, otrzymasz na wskazany adres e-mail swoje zdjęcia w wersji cyfrowej na płycie oraz w formie wydruku. Jeśli na skierowaniu lekarz zlecił nam wykonanie opisu badania, nasz zespół opisujący sporządzi go i dostarczymy Ci go w ciągu trzech dni roboczych. Zdjęcie pantomograficzne w Warszawie możesz również odebrać osobiście w naszych placówkach.
- Jeśli Twój lekarz posiada konto na naszej platformie XRAY Dentist, to także jemu zostanie natychmiast udostępniony wynik badania.
Pantomogram zębów – przeciwwskazania
Zdjęcia pantomograficznego nie wykonuje się u:
- kobiet w ciąży,
- niemowląt,
- osób nieprzytomnych,
- chorych leżących, którzy nie są w stanie utrzymać pionowej pozycji kręgosłupa szyjnego,
- pacjentów, u których występuje brak współpracy podczas badania, np. małych dzieci lub osób z zaburzonym kontaktem.
Pantomogram cena
Zdjęcie pantomograficzne w Warszawie możesz wykonać w jednej z naszych placówek. Kosztuje ono 85 zł.
Pantomogram – FAQ (pytania i odpowiedzi)
Zdjęcie pantomograficzne (RTG pantomograficzne, zdjęcie panoramiczne, ortopantomogram, OPG) to badanie obrazujące struktury w okolicy jamy ustnej, wykonywane z użyciem promieni rentgenowskich. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące pantomogramu.
Co to jest pantomogram?
Pantomogram, czyli specjalistyczne zdjęcie RTG stosowane powszechnie w stomatologii, ukazuje wszystkie zęby pacjenta,szczękę, żuchwę, stawy skroniowo-żuchwowe, a także zatoki przynosowe.
Kiedy wykonuje się pantomogram?
Wskazaniami do wykonania zdjęcia pantomograficznego są:
- zaawansowana próchnica zębów,
- planowane leczenie endodontyczne,
- różnego rodzaju urazy szczęki,
- choroby przyzębia,
- kamica ślinianek,
- ekstrakcja zębów,
- planowane leczenie implantologiczne,
- planowane leczenie ortodontyczne.
Co widać na zdjęciu pantomograficznym?
Panorama zębów uwidacznia przede wszystkim nieprawidłowości w budowie elementów kostnych jamy ustnej, kierunek wyrzynania zębów, stopień zaniku kości, zmiany zapalne. Na zdjęciu widoczny jest też przebieg kanałów zębowych, ubytki zębów i ich odwapnienia.
Jak wygląda badanie pantomografem?
Pantomogram jest badaniem polegającym na prześwietleniu okolic szczęki za pomocą specjalnego aparatu rentgenowskiego. W trakcie krótkiego badania głowica pantomografu wykonuje obrót wokół głowy pacjenta i wykonuje zdjęcie.
Czym różni się pantomograf od pantomogramu?
Pantomograf to aparat służący do wykonywania zdjęć pantomograficznych. Z kolei pantomogram jest zdjęciem wykonanym za pomocą urządzenia.
Jak przygotować się do panoramy zębów?
Wykonanie zdjęcia pantomograficznego nie wymaga od pacjenta szczególnych przygotowań. Badanie można przeprowadzić o dowolnej porze dnia – nie jest konieczne bycie na czczo. Bezpośrednio przed badaniem pacjent proszony jest o zdjęcie wszystkich metalowych elementów, które znajdują się w obrębie głowy i szyi, takich jak okulary, kolczyki, spinki , łańcuszki, aparaty słuchowe a także ruchomych uzupełnień protetycznych znajdujących się w jamie ustnej. Następnie zakładany jest specjalny ołowiany fartuch, który zabezpiecza okolice nie objęte badaniem przed działaniem promieni rentgenowskich.
Ile trwa badanie pantomograficzne?
Całość badania pantomografem trwa kilkanaście sekund – w tym czasie pacjent powinien pozostać w bezruchu.
Czy pantomogram wykrywa stan zapalny?
Pantomogram to badanie pozwalające na ocenę stanu uzębienia i przyzębia. Widoczne są na nim między innymi zmiany zapalne.
Czy na pantomogramie widać próchnicę?
Tak, zdjęciu panoramicznym zobaczyć można zaawansowaną próchnicę. Ubytek próchnicowy jest widoczny na zdjęciu rentgenowskim jako przejaśnienie wywołane demineralizacją szkliwa i zębiny.
Czy pantomogram wykrywa raka?
Niekiedy na zdjęciu pantomograficznym wykryte mogą zostać zmiany chorobowe, takie jak torbiele czy nowotwór, lecz w celu ich rozpoznania wymagane jest poszerzenie diagnostyki o specjalistyczne badania.
Czy panoramę zębów można wykonać mimo implantów lub aparatu ortodontycznego?
Zarówno implanty, jak i aparat ortodontyczny nie są przeciwwskazaniem do wykonania badania.
Czy do pantomogramu wymagane jest skierowanie?
Tak, zgodnie z obowiązującymi przepisami, do badań RTG, w tym pantomogramu, konieczne jest skierowanie od lekarza. Obowiązek posiadania ważnego skierowania podyktowany jest bezpieczeństwem pacjenta i służy zapobieganiu nadmiernemu przyjmowaniu dawki promieniowania rentgenowskiego.
Czy lekarz rodzinny może wystawić skierowanie na pantomogram?
Skierowanie na pantomogram może wystawić każdy lekarz – nie tylko stomatolog, ale również lekarz rodzinny.
Jak długo ważne jest skierowanie na pantomogram?
Skierowanie na badanie pantomograficzne nie ma terminu ważności (wygasa wraz z chwilą realizacji).
Jak często można robić pantomogram?
W ramach profilaktyki zdjęcie pantomograficzne zębów należy wykonywać co dwa lata, a raz w roku u pacjentów mających problem z próchnicą zębów oraz u dzieci i młodzieży w celu wykrycia wad zgryzu. Wskazaniem do wykonania badania jest prawidłowa diagnoza schorzenia, a także kontrola w trakcie i po leczeniu stomatologicznym.
Czy panoramę zębów można wykonać u dzieci?
Panoramę zębów można wykonać u dzieci. Warunkiem wykonania badania jest współpraca małego pacjenta.
Czy pantomogram jest bezpieczny?
Pantomogram emituje co prawda dawkę promieniowania, jednak jest ona stosunkowo niska. To sprawia, że badanie jest w pełni bezpieczne.
Czy są przeciwwskazania do wykonania pantomogramu?
Pantomogramu, tak jak jak innych zdjęć RTG, nie wykonuje się u kobiet w ciąży lub podejrzewających u siebie ciążę – z uwagi na szkodliwe działanie promieniowania rentgenowskiego na płód. Badanie może być przeprowadzone wyłącznie wtedy, kiedy jego korzyści diagnostyczne przewyższają potencjalne ryzyko – dotyczy to jednak urazów, a nie zabiegów stomatologicznych. Przeprowadzenie badania bywa również niemożliwe u pacjentów nieprzytomnych oraz niemowląt.
Czy badanie pantomografem boli?
Nie, wykonanie pantomogramu jest całkowicie bezbolesne dla pacjenta. Nie powoduje też u niego żadnego dyskomfortu oraz skutków ubocznych.
Czy pantomogram można zrobić na NFZ?
Nasze placówki nie mają podpisanego kontraktu z NFZ na świadczenie usług. Mamy jednak podpisane umowy z niektórymi gabinetami stomatologicznymi na podwykonawstwo w ramach usług NFZ. Zapytaj swojego dentystę, czy możesz w naszej placówce wykonać to badanie w ramach NFZ.
Ile kosztuje pantomogram zębów?
Koszt badania pantomogramem w placówkach XRAY w Warszawie wynosi 85 zł. Kwota obejmuje wykonanie badania oraz udostępnienie jego wyników na płycie CD i dostęp online. Dodatkowy koszt sporządzenia opisu badania to 50 zł. Dodatkowy koszt wydruku badania na kliszy to 20 zł.
Zawsze lepiej wiedzieć, jak będzie wyglądało badanie. Szczególnie jeśli wybierasz się do nas z dzieckiem. Obejrzyj film z maluchem, żeby nie był zaskoczony jak to wszytko się kręci dookoła.
ZLECENIE PANTOGRAMU W XRAY, TO COŚ WIĘCEJ NIŻ “PRZEŚWIETLENIE”
=
+
+
+
