Decyzja o ekstrakcji – kiedy ząb jest do wyrwania?

Współczesna stomatologia koncentruje się na zachowaniu naturalnego uzębienia tak długo, jak to możliwe. Jednak w niektórych przypadkach usunięcie zęba staje się koniecznością. Nowoczesne metody leczenia i precyzyjna diagnostyka obrazowa pozwalają podjąć właściwą decyzję o ekstrakcji i minimalizować ryzyko powikłań. Dowiedz się, kiedy ząb jest do wyrwania. Jak powinna wyglądać diagnostyka i zabieg usunięcia zęba?

Czym jest ekstrakcja zęba?

Ekstrakcja zęba to procedura stomatologiczna polegająca na usunięciu zęba z zębodołu. Zabieg przeprowadza się najczęściej w znieczuleniu miejscowym, choć w niektórych przypadkach może być zastosowane znieczulenie ogólne. W zależności od sytuacji klinicznej, ekstrakcja dotyczy usunięcia widocznego zęba lub tzw. zęba zatrzymanego, który nie wyrżnął się w pełni lub pozostał całkowicie ukryty w tkance kostnej szczęki. W standardowych przypadkach, gdy korzenie zębów są prawidłowo osadzone w tkance kostnej, zabieg ekstrakcji zęba stosunkowo prostą procedurą stomatologiczną. Jednak w niektórych sytuacjach wymaga przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego i założenia szwów.

Diagnostyka przed ekstrakcją zęba

Prawidłowa diagnostyka jest niezwykle istotna przy podejmowaniu decyzji o konieczności ekstrakcji zęba. Stomatolog ocenia stan uzębienia zarówno na podstawie badania klinicznego, jak i przy użyciu nowoczesnych technik obrazowych. Diagnostyka obrazowa przed usunięciem zęba powinna powinna umożliwiać precyzyjne określenie stopnia jego uszkodzenia, położenia w łuku zębowym oraz relacji z sąsiednimi strukturami anatomicznymi. Dlatego rtg.punktowe, wykonywane standardowo w gabinetach stomatologicznych, zazwyczaj nie pozwala na uzyskanie wystarczających informacji. Szczególnie w bardziej skomplikowanych przypadkach, jak np. zatrzymane zęby mądrości. Pacjentom przed planowaną ekstrakcją zaleca się zwykle wykonanie pantomogramu (obrazowanie całego uzębienia) lub tomografii komputerowej CBCT, pozwalającej na trójwymiarową rekonstrukcję struktur anatomicznych jamy ustnej.

Wskazania do ekstrakcji zęba

Wyrwanie zęba jest konieczne w sytuacjach, gdy jego dalsze utrzymanie w jamie ustnej może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych lub gdy inne metody leczenia nie są skuteczne. Ekstrakcja może być również wskazana w przypadku zdrowych zębów, które uniemożliwiają przeprowadzenie leczenia ortodontycznego (np. przed założeniem aparatu ortodontycznego) lub mogą zniweczyć jego efekty (np. wyrzynające się ósemki po zdjęciu aparatu).

Wśród wskazań do usunięcia zęba można wyróżnić:

• pionowe złamanie korzenia zęba,
• poważne złamanie korony, pęknięcie zęba poniżej linii dziąseł,
• ból i utrzymujący się stan zapalny po przeprowadzeniu leczenia endodontycznego (np. w przypadku zgorzeli zęba),
• powikłania po leczeniu kanałowym,
• przewlekłe infekcje, brak skuteczności innych metod leczenia (np. przy ropniach przyzębnych),
• ząb zatrzymany, wywołujący ból i stan zapalny,
• zaawansowane choroby przyzębia i zaawansowane rozchwiania zębów,
• poważne uszkodzenia korony przed planowanych leczeniem protetycznym,
• planowane leczenie ortodontyczne przy znacznym stłoczeniu zębów.

Zęby mądrości – czy zawsze należy je usuwać?

Zęby mądrości często sprawiają problemy z powodu swojego nietypowego położenia w jamie ustnej. Ich wzrost może powodować ból, stany zapalne, prowadzić do uszkodzeń sąsiednich zębów, lub powodować problemy przy planowanym / zakończonym leczeniu ortodontycznym. Ze względu na utrudnioną higienę ósemki są również podatne na rozwój kamienia nazębnego i próchnicy. A zęby zatrzymane, czyli takie, które nie mogą się prawidłowo wyrżnąć, są często przyczyną nawracających stanów zapalnych i dokuczliwych dolegliwości. Dlatego, w wielu przypadkach, ósemki wymagają planowego usunięcia.

Należy jednak pamiętać, że decyzję o usunięciu zębów mądrości należy podejmować po konsultacji z doświadczonym chirurgiem stomatologicznym i przeprowadzeniu precyzyjnej diagnostyki obrazowej.

Jak przygotować się do koniecznej ekstrakcji zęba?

Pacjent przed ekstrakcją zęba powinien poinformować stomatologa o wszystkich problemach zdrowotnych, szczególnie takich jak nadciśnienie tętnicze, choroby serca, zaburzenia krzepliwości krwi, choroby autoimmunologiczne, onkologiczne czy uczulenie na środki znieczulające. W przypadku przyjmowania leków rozrzedzających krew (w tym również aspiryny, NLPZ), pacjentom zaleca się zwykle ich odstawienie przed zabiegiem, ponieważ powodują większe krwawienie i mogą utrudniać bezpieczne przeprowadzenie ekstrakcji.

Jeśli u pacjenta występuje ostry stan zapalny i zakażenie bakteryjne w jamie ustnej, które zwiększają ryzyko powikłań poekstrakcyjnych, przed zabiegiem konieczne jest zastosowanie antybiotykoterapii.

Przed wizytą w gabinecie stomatologicznym należy zadbać o dokładną higienę jamy ustnej.

Zalecenia po ekstrakcji zęba – jak zminimalizować ryzyko powikłań?

Aby proces gojenia po usunięciu zęba przebiegał prawidłowo, pacjent powinien przestrzegać zaleceń lekarza. Przede wszystkim należy stosować delikatną higienę jamy ustnej (omijając w pierwszej dobie ranę poekstrakcyjną) i unikać intensywnego płukania zębów, aby nie wypłukać skrzepu po wyrwaniu zęba. Nie należy również spożywać gorących płynów, pokarmów i alkoholu oraz palić tytoniu, ponieważ opóźnia proces regeneracji tkanek.

Wskazane jest powstrzymanie się od intensywnego wysiłku fizycznego w pierwszych dobach po zabiegu, szczególnie w przypadku przeprowadzenia procedur chirurgicznych lub ekstrakcji ósemek.

Po usunięciu zęba zalecane jest stosowania zimnych okładów na policzek, w celu zmniejszenia obrzęku i dyskomfortu. W razie konieczności pacjent może sięgnąć po leki przeciwbólowe.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące konieczności i wskazań do wyrwania zęba.