Czym jest zapalenie okostnej zęba i jak je leczyć?

Zapalenie okostnej zęba to poważny stan zapalny, który może mieć różne przyczyny. Ze względu na ryzyko poważnych powikłań nie należy bagatelizować objawów przypadłości. Pojawienie się silnego, promieniującego bólu zęba, opuchlizny i zaczerwienienia są wskazaniem do pilnej konsultacji ze stomatologiem i przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki obrazowej. Dowiedz się, jakie są przyczyny zapalenia okostnej zęba. Jak wygląda leczenie i ile trwa?

Co to jest zapalenie okostnej zęba?

Zapalenie okostnej zęba to stan zapalny tkanki okostnej, która otacza kość wyrostka zębodołowego. Okostna to cienka włóknista błona otaczająca kość, której głównym zadaniem jest dostarczanie składników odżywczych do kości oraz jej ochrona przed różnego rodzaju urazami. Okostna zęba jest bogato unaczyniona i unerwiona, co sprawia, że jest szczególnie wrażliwa na różnego rodzaju infekcje i urazy.

Wyróżnia się dwa główne rodzaje zapalenia okostnej zęba:

• ostre zapalenie okostnej – charakteryzuje się gwałtownym początkiem i intensywnymi objawami. Może być spowodowane urazem, infekcją lub innymi czynnikami drażniącymi,
• przewlekłe zapalenie okostnej – jest mniej intensywne niż ostre zapalenie, ale może rozwijać się przez dłuższy czas i prowadzić do poważniejszych komplikacji, jeśli nie zostanie odpowiednio leczone.

Zapalenie okostnej zęba może dotyczyć każdego zęba, niezależnie od jego rodzaju i lokalizacji. Jest to poważny stan, który nieleczony może prowadzić do trwałego uszkodzenia zęba, otaczających go tkanek oraz innych powikłań ogólnoustrojowych.

Zapalenie okostnej – objawy

Zapalenie okostnej zęba wywołuje różnorodne objawy, które mogą być bardziej lub mniej intensywne w zależności od stopnia zaawansowania przypadłości oraz przyczyny. Wśród głównych symptomów można wyróżnić:

• ból zęba – może być stale obecny, nasilać się pod wpływem bodźców lub przyjmować postać ostrych, przeszywających ataków,
• podwyższona temperatura ciała – w przypadkach, gdy zapalenie ma charakter bakteryjny, możliwe jest wystąpienie gorączki.
• obrzęk i zaczerwienienie dziąsła – częsty objaw towarzyszący bólowi zęba,
• ból podczas jedzenia – związany z naciskiem i drażnieniem tkanki,
• nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne – zęby mogą reagować bólem na zmiany temperatury, czy nawet na dotyk.

Zaobserwowanie objawów jest wskazaniem do pilnej konsultacji z lekarzem, który najprawdopodobniej zleci rtg punktowe zęba, a często również pantomogram lub tomografię CBCT (tomografia wiązki stożkowej) i wdroży odpowiednie leczenie.

Przyczyny zapalenia okostnej zęba

Zapalenie okostnej zęba może mieć różne źródła i często jest skutkiem innych problemów stomatologicznych, które nie zostały odpowiednio zdiagnozowane lub leczone. Główne przyczyny tej dolegliwości związane są z infekcjami bakteryjnymi, urazami mechanicznymi czy zabiegami dentystycznymi. Spośród najczęstszych przyczyn zapalenia okostnej zęba można wymienić:

• ubytki próchnicowe – nieleczona próchnica może prowadzić do zakażenia wnętrza zęba i rozprzestrzenić się na okostną,
• zapalenie miazgi – zapalenie wnętrza zęba może rozprzestrzeniać się na otaczające tkanki,
• urazy mechaniczne – przede wszystkim uderzenia czy złamania, które doprowadziły do uszkodzenia tkanek wewnętrznych zęba,
• nieprawidłowe leczenie kanałowe – w przypadku niedokładnego oczyszczenia lub zainfekowania wnętrza zęba,
• infekcje jamy ustnej (rzadko) – bakterie w jamie ustnej mogą przeniknąć do okostnej przez ubytki próchnicowe, dziąsła czy otwarte rany.
• zabiegi stomatologiczne – niektóre procedury dentystyczne mogą podrażnić okostną, prowadząc do jej zapalenia, zwłaszcza jeśli nie są przeprowadzane z odpowiednią starannością (np. zapalenie okostnej po implancie czy zapalenie okostnej po wyrwaniu zęba),
• rozprzestrzenianie się infekcji – bakterie z innych części ciała mogą przemieścić się do jamy ustnej i spowodować zapalenie okostnej.

Jak rozpoznać zapalenie okostnej zęba – rtg

Rozpoznanie zapalenia okostnej zęba opiera się na wywiadzie z pacjentem, badaniu klinicznym oraz badaniach obrazowych zęba. Podstawową metodą wykrywania problemów z zębami i ich otoczeniem jest rtg. Zdjęcie rtg punktowe zęba pozwala na ocenę stanu korzenia zęba, kości otaczającej ząb oraz samej okostnej.

W przypadku zapalenia okostnej zęba często wykorzystuje się dodatkowo bardziej zaawansowane techniki obrazowania, takie jak pantomogram czy CBTC (komputerowa tomografia stożkowa), mogą dostarczyć dokładniejszych informacji na temat obszaru zapalenia oraz innych struktur w jamie ustnej.

Co na zapalenie okostnej – jak leczyć?

Leczenie zapalenia okostnej zaczyna się od szczegółowej diagnostyki obrazowej, która umożliwia dokładne rozpoznanie przypadłości przez lekarza stomatologa. W wielu przypadkach przypadłość wymaga zastosowania antybiotyku. Najczęściej wykorzystywana jest w tym celu klindamycyna, ale ostateczny wybór leku zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta i decyzji lekarza.

W niektórych przypadkach wykorzystuje się leki przeciwzapalne w celu zmniejszenia obrzęku i bólu. Samo leczenie objawowe (leki przeciwbólowe) pomaga załagodzić dokuczliwe dolegliwości, ale nie powoduje poprawy stanu zdrowia pacjenta.

Domowe sposoby leczenia zapalenia okostnej zęba, takie jak płukanie jamy ustnej szałwią, czy przykładanie zimnych okładów może przynosić chwilową ulgę lub wspomagać specjalistyczne leczenie farmakologiczne, natomiast nie powinno opóźniać, ani zastępować konsultacji z lekarzem.

Zapalenie okostnej zęba – powikłania

Zapalenie okostnej zęba wymaga pilnej konsultacji z lekarzem. Jeśli przypadłość nie będzie odpowiednio zdiagnozowana i leczona, może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, zarówno w obrębie jamy ustnej, jak i poza nią. Ignorowanie objawów i opóźnienie leczenia zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się infekcji na inne części ciała, co może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia pacjenta.

Nieleczone zapalenie okostnej zęba może doprowadzić do:

• ropnia zęba – skupienie ropy w okolicy korzenia zęba, które powstaje w wyniku infekcji. Może powodować silny ból i opuchliznę, a także być źródłem infekcji, która rozprzestrzenia się poza jamę ustną,
• ropni mózgu lub oczodołów – ignorowanie zapalenia okostnej może prowadzić do rozprzestrzeniania się infekcji na okoliczne obszary,
• zapalenia mięśnia sercowego – stan zapalny może się rozprzestrzenić i wpłynąć na mięsień sercowy,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – infekcja z okostnej może rozprzestrzenić się do opon mózgowo-rdzeniowych,
• sepsy – stan zagrażający życiu związany z reakcją organizmu na infekcję. Sepsa może prowadzić do niewydolności wielonarządowe.

Zapalenie okostnej zęba jest poważnym problemem i może prowadzić do groźnych powikłań zdrowotnych, dlatego wymaga konsultacji z lekarzem i specjalistycznego leczenia.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące zapalenia okostnej zęba.