Czy na wszystkie badania RTG potrzebne jest skierowanie?

Badanie rentgenowskie to pierwszy krok w diagnostyce wielu chorób, w tym nowotworów. Jest również kluczowe w stomatologii. Aby wykonać cefalometrię, pantomogram czy inny rodzaj badania RTG, trzeba dysponować skierowaniem od lekarza. Czy od tej reguły są wyjątki? Czy skierowanie jest konieczne również w przypadku badań prywatnych? Odpowiadamy na najczęstsze pytania. 

Czym jest badanie RTG? 

Badanie rentgenowskie (RTG, rentgen) to technika obrazowania radiologicznego, która bazuje na wykorzystaniu promieniowania X. Obraz RTG jest rejestrowany podczas prześwietlania danego obszaru ciała wiązką promieniowania rentgenowskiego. Promieniowanie to, generowane przy użyciu lampy rentgenowskiej, wykazuje tak dużą przenikliwość, że częściowo przechodzi przez tkanki, a następnie przez specjalną błonę fotograficzną, na której pozostawia obraz. 

Badanie RTG należy do podstawowych, jak również najstarszych technik diagnostycznych w medycynie. Pozwala na uzyskanie przejrzystych obrazów wielu okolic ciała, np. jamy brzusznej, jamy ustnej, klatki piersiowej, kręgosłupa. 

Rentgen w stomatologii: cefalometria, pantomogram i inne

W stomatologii wykorzystywane są różne rodzaje badań rentgenowskich, a wśród nich cefalometria, pantomogram, tomografia komputerowa CBCT, RTG punktowe. Wszystkie – w najwyższej jakości obrazu i z zachowaniem wszelkich standardów bezpieczeństwa – wykonuje warszawska pracownia radiologiczna XRAY, która specjalizuje się w cyfrowych badaniach uzębienia. 

Cefalometria – zdjęcie cefalometryczne a skierowanie

RTG cefalometryczne (cefalometria) to rentgen czaszki wykonywany w pozycji bocznej. Uwidacznia zgryz, wszystkie kości oraz tkanki miękkie w obrębie twarzy, jak również podniebienia i zatok przynosowych. Cefalometria jest niezbędna w leczeniu ortodontycznym, ponieważ na jej podstawie ortodonta dokonuje diagnostyki wad zgryzu i ocenia tzw. wiek kostny pacjenta, a następnie kontroluje postępy leczenia. Dokonuje również precyzyjnych pomiarów, które pozwalają przygotować indywidualnie dobrany aparat ortodontyczny. Skierowanie na cefalometrię jest obowiązkowe. 

Pantomogram – zdjęcie pantomograficzne a skierowanie

RTG pantomograficzne (pantomogram) to rentgen panoramiczny. Daje on dwuwymiarowy obraz twarzoczaszki (szczęki i żuchwy), jak również otaczających ją tkanek (stawów, zatok). Jest to płaski obraz zakrzywionej struktury pozwalający na wgląd do wnętrza zębów i dziąseł. Służy jako doskonałe narzędzie w diagnostyce problemów, którymi zajmują się implantologia i ortodoncja. Skierowanie na pantomogram jest niezbędne do wykonania badania. 

Tomografia komputerowa CBCT a skierowanie

Tomografia komputerowa CBCT to rodzaj trójwymiarowego obrazowania szczęki i okolic z zastosowaniem technologii 3D. Od tradycyjnej tomografii różni się tym, że przy krótszym czasie naświetlania daje obraz o wyższej jakości, a przy tym zużywa dziesięć razy mniejszą ilość promieniowania rentgenowskiego. Badanie CBCT dostarcza szczegółowych informacji ukazując zarówno tkanki miękkie, jak i struktury kostne. Skierowanie na tomografię komputerową CBCT jest wymagane. 

RTG punktowe a skierowanie

RTG punktowe pozwala na prześwietlanie pojedynczych zębów. Ma szerokie wykorzystanie w diagnostyce próchnicy, a także stanów zapalnych miazgi. Ze względu na mały obszar działania promieniowania i skrajnie niską dawkę, skierowanie na punktowe zdjęcie RTG zęba nie jest konieczne.

Dlaczego skierowanie na RTG jest konieczne?

Zastosowanie RTG w medycynie zostało obwarowane prawnie ze względu na ryzyko nadmiernego przyjęcia promieniowania jonizującego, które stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia pacjenta. Zgodnie z obowiązującymi przepisami badania RTG wykonuje się wyłącznie na podstawie pisemnego skierowania od lekarza. Może to być skierowanie elektroniczne, ale powinno zawierać informacje o celu i uzasadnieniu badania oraz wstępnym rozpoznaniu klinicznym. Wyjątek stanowi RTG punktowe. Skierowanie na RTG jest konieczne zarówno w przypadku badań finansowanych przez NFZ, jak i opłacanych z funduszy prywatnych.