Dozymetria indywidualna i środowiskowa

dozymetria
1 lipca 2020
Autor: Justyna Dobkowska, elektroradiolog, Inspektor Ochrony Radiologicznej

Osoby zatrudnione w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące wymagają skrupulatnej i ciągłej kontroli w miejscu pracy. Przyjmowane przez nie dawki promieniowania w żadnym wypadku nie mogą przekraczać dawek granicznych i powinny być możliwie najniższe.

W myśl ustawy Prawo Atomowe z dnia 29 listopada 2000r. podczas pracy
z promieniowaniem jonizującym wymagane jest prowadzenie kontrolnych pomiarów dawek indywidualnych, bądź stosowanie dozymetrii środowiskowej w celu oceny narażenia pracowników.

Wyróżnia się dwie kategorie narażenia pracowników na promieniowanie jonizującej:

  • kategorię A, która obejmuje pracowników mogących otrzymać dawkę skuteczną przekraczającą 6 mSv w ciągu roku
  • kategorię B, która obejmuje pracowników mogących otrzymać dawkę skuteczną przekraczającą 1 mSv w ciągu roku

Wybór rodzaju dozymetrii uwarunkowany jest rodzajem narażenia na promieniowanie jonizujące. Odpowiednio dla pracowników zakwalifikowanych do kategorii A stosuje się dozymetrię indywidualną, dla pracowników kategorii B dozymetrię środowiskową.

Dozymetrię środowiskową stosuje się jako dopełnienie dozymetrii indywidualnej, a jeśli to możliwe zamiast dawkomierzy indywidualnych. Dozymetry środowiskowe mają większą czułość niż indywidualne.

Dawkomierze środowiskowe umieszczane są w stałym, ustalonym miejscu, natomiast  indywidualne przypisane są indywidualnie do każdego pracownika i używane przez niego podczas pracy.

Pomiar środowiskowy pozwala na oszacowanie narażenia dla całej grupy personelu. Najczęściej dozymetry tego typu umieszcza się w poczekalniach, bądź miejscach, z których wykonywana jest ekspozycja.

Z przeprowadzonych przez Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie badań wynika, że stomatologia jest największą grupą instytucji korzystającą z tego typu kontroli pomiarów dawek.

Celem dozymetrii zarówno indywidualnej jak i środowiskowej jest wyznaczenie w drodze pomiarowej i obliczeniowej podstawowych wielkości, które stosowane są w ochronie przed promieniowaniem. Pomiary dawek dają możliwość stwierdzenia czy pracownik przekroczył dawkę graniczną.

Kontrola narażenia odbywa się raz na kwartał. Obecnie największym serwisem dozymetrycznym w Polsce, który dokonuje odczytu dawek jest akredytowane Laboratorium Dozymetrii Indywidualnej i Środowiskowej.

Źródło:

Ustawa z dnia 29 listopada 2000r. Prawo Atomowe.

Inżynier i fizyk medyczny ISSN 2300-1410


Justyna Dobkowska

JUSTYNA DOBKOWSKA

Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W 2015 roku uzyskała tytuł licencjata na kierunku Elektroradiologia. W 2017 r. ukończyła  studia magisterskie na Wydziale Nauki o Zdrowiu WUM na kierunku Zdrowie Publiczne ze specjalnością Zarządzanie w Ochronie Zdrowia, a następnie studia podyplomowe na kierunku Prawo Medyczne, Bioetyka i Socjologia Medycyny na Uniwersytecie Warszawskim. Posiada uprawnienia Inspektora Ochrony Radiologicznej nadane przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Ukończyła kurs z zakresu fotografii stomatologicznej. Stale dąży do pogłębiania swojej wiedzy i realizacji wyznaczonych sobie celów. W pracy zawodowej pasjonuje się radiologią stomatologiczną, a w szczególności tajnikami jakie skrywa w sobie tomografia wiązki stożkowej (CBCT). Prywatnie zafascynowana tańcem latynoamerykańskim, siatkówką i podróżami.