Zdjęcie pantomograficzne – poradnik pacjenta

Pantomogram to rodzaj badania rentgenowskiego, które polega na prześwietleniu zębów oraz otaczających ich struktur i tkanek: kości szczęki i żuchwy, stawów skroniowo-żuchwowych oraz zatok szczękowych. Nazywany jest potocznie zdjęciem panoramicznym zębów lub OPG (zdjęciem ortopantomograficznym). Badanie wykorzystywane jest w diagnostyce stomatologicznej oraz w chirurgii szczękowo-twarzowej. Co warto wiedzieć o zdjęciu pantomograficznym? Nasz poradnik pacjenta odpowiada na najczęściej pojawiające się pytania. 

Kiedy wykonuje się RTG zębów i ile jest ważne skierowanie?

Zdjęcie pantomograficzne wykonuje się na podstawie skierowania od lekarza. Wskazaniem są wszelkie urazy szczęki oraz choroby przyzębia, a także głęboka próchnica. Badanie pozwala na dokładną ocenę ubytków, które mogą być niewidoczne w tradycyjnym badaniu stomatologicznym. RTG zębów jest niezbędne również przed i po przeprowadzonym leczeniu kanałowym, przed założeniem aparatu ortodontycznego oraz przy planowanej ekstrakcji zębów. Zdjęcie panoramiczne umożliwia wykrycie ognisk zapalnych, które mogą być przeciwwskazaniem do niektórych zabiegów, takich jak założenie implantów lub operacja zaćmy. Pozwala też kontrolować wzrost zębów u dzieci, dzięki czemu możliwa jest szybka interwencja w przypadku pojawienia się powikłań, m.in. wzajemnego narastania zębów. 

Skierowanie na badanie RTG zębów nie ma terminu ważności. Wygasa w przypadku jego realizacji lub gdy przestaje istnieć konieczność jego przeprowadzenia. 

Przeciwwskazania do wykonania zdjęcia pantomograficznego

Pantomogram jest rodzajem badania promieniami rentgenowskimi, które nie są obojętne dla organizmu. Z tego względu nie wykonuje się go w przypadku ciężarnych kobiet oraz niemowląt, dla których nawet tak niewielka dawka promieniowania może być niekorzystna. Niemożliwe jest również wykonanie RTG zębów w przypadku osób nieprzytomnych oraz pacjentów leżących, którzy nie są w stanie samodzielnie utrzymać, niezbędnej w badaniu, pionowej pozycji kręgosłupa szyjnego. Technik może odmówić wykonania zdjęcia OPG w przypadku braku współpracy ze strony pacjenta, np. małych dzieci lub osób z zaburzonym kontaktem. 

Jak się przygotować do prześwietlenia zębów?

Wykonanie zdjęcia ortopantomograficznego nie wymaga szczególnych przygotowań ze strony pacjenta. Nie jest wymagana konkretna pora badania oraz przebywanie na czczo. Przed przystąpieniem do badania należy jednak usunąć wszystkie ruchome elementy metalowe z obrębu głowy i szyi, takie jak okulary, kolczyki, spinki i łańcuszki, a także zdjąć aparat słuchowy. Następnie pacjent zakłada ołowiany fartuch, który ochroni ciało przed działaniem promieni rentgenowskich. 

Jak wygląda badanie pantomografem?

Badanie pantomografem trwa zaledwie kilkanaście sekund. Elektroradiolog przed wykonaniem zdjęcia udziela dokładnych instrukcji, jak ustawić się do badania, by nie trzeba było go powtarzać. Pomaga również przybrać właściwą pozycję. W celu wykonania zdjęcia RTG zębów należy umieścić brodę na przeznaczonym do tego wsporniku oraz przytrzymać zębami specjalny uchwyt z jednorazową wkładką. Za pomocą laserowych wskaźników technik ustawi aparat w odpowiedniej pozycji, aby możliwe było wykonanie prześwietlenia wzdłuż łuków zębowych. Następnie w ciągu 14 sekund głowica pantomografu obróci się wokół głowy pacjenta i wykona zdjęcie. W tym czasie należy zachować nieruchomą pozycję ciała. Można natomiast spokojnie i miarowo oddychać. 

Wynik badania można odebrać osobiście na płycie i w formie wydruku lub mailowo, na podany wcześniej adres. Jeśli lekarz zlecił wykonanie zdjęcia pantomograficznego wraz z opisem, zostanie on sporządzony w ciągu trzech dni roboczych. 

Zdjęcie panoramiczne zębów – cena

NFZ nie refunduje wykonania pantomogramu. Cena badania nie jest jednak wysoka. Koszt zdjęcia OPG w naszych placówkach wynosi 85 złotych. W tej kwocie poza wykonaniem badania jest również udostępnienie wyników na płycie CD oraz w formie wydruków, a także dostęp do wyników online. Oprocz samego zdjęcia pantomograficznego można także u nas zamówić sporządzenie przez nasz zespół lekarzy opisu badania, w cenie 40pln.